Przyrządy asekuracyjne to jeden z podstawowych elementów sprzętu wspinaczkowego. Pozwalają one na zachowanie pełnego bezpieczeństwa bez względu na to, czy wspinamy się na skałkach czy zdobywamy wysokie szczyty. Takie przyrządy najczęściej umożliwiają zarówno skuteczną asekurację jak i bezpieczny zjazd na linie. Dlatego mówi się na nie, że są to przyrządy asekuracyjno-zjazdowe. Podczas wspinaczki oraz zjazdu najważniejsza jest odpowiednia asekuracja, dlatego należy się wyposażyć we właściwy do tego przyrząd.
Jakie są przyrządy asekuracyjne?
Przyrządy asekuracyjno dzielą się na trzy podstawowe grupy: przyrządy klasyczne, półautomatyczne i automatyczne. Przyrządy asekuracyjne klasyczne opierają się na sile tarcia. Do tej grupy można zaliczyć takie przyrządy jak półwyblinka na karabinku, kubek asekuracyjny oraz płytka Stichta. Kolejną grupą są przyrządy asekuracyjne półautomatyczne. Ich działanie oparte jest na połączeniu siły tarcia oraz zacisku. Natomiast przyrządy automatyczne wykorzystują całkowicie siłę zacisku, co oznacza, że zakleszczają się na linie.
Przyrządy asekuracyjno-zjazdowe klasyczne
Przyrządy asekuracyjne klasyczne wykorzystują siłę tarcia oddziałowującą na linę. Ich wadą jest to, że poprzez tarcie lina zużywa się. Jednak obecnie produkuje się przyrządy, które pozwalają na zminimalizowanie tej siły.
Półwyblinka na karabinku HMS
Mimo, że stosowanie półwyblinki na karabinku wiąże się z szybkim zużyciem liny, ma ona jednak zalety. Do zastosowania tej metody nie potrzeba nic więcej niż karabinek (najlepiej duży karabinek HMS o gruszkowatym kształcie) oraz przewiązanej przez niego liny. Półwyblinka to prosty węzeł, który szybko się zaciska, dzięki czemu umożliwia ona wytracenie prędkości podczas odpadnięcia. Tę metodę asekuracyjną stosują wspinacze ze sporym doświadczeniem. Wadą takiej asekuracji jest to, że lina ocierająca o karabinek szybciej się zużywa i może mieć tendencje do skręcania się.
Płytka Stichta
Płytka Stichta to płaska okrągła płytka z dwoma podłużnymi otworami służąca do asekuracji, ale gorzej sprawdza się przy zjazdach. Płytki Stichta są bardzo wytrzymałe i dobrze współpracują niemal z każdym rodzajem lin, z wyłączeniem lin mokrych oraz zlodowaciałych. Płytka Stichta charakteryzuje się dużą siłą tarcia, dzięki czemu dobrze wytraca prędkość. Poza tym jest prosta w obsłudze i odporna na uszkodzenia. Można je stosować z różnymi rodzajami lin (lecz nie z wszystkimi). Płytkę Stichta zawsze należy używać z repikiem, czyli pętelką z repsznura, która będzie ją zabezpieczać przed przesuwaniem się po linie. Obecnie taki przyrząd asekuracyjny spotyka się coraz rzadziej, ponieważ na rynek wchodzą coraz lepsze i wygodniejsze rozwiązania.
Kubek asekuracyjny
Kubki asekuracyjnie są obecnie chyba najbardziej rozpoznawalnym przyrządem asekuracyjnym. Są proste, wygodne w użyciu oraz niezawodne. Kubki asekuracyjne powstały jako udoskonalenie płytki Stichta, dlatego też są do niej bardzo podobne, jednak zamiast repika mają stalowe ucho, do którego wpina się karabinek HMS. Kubki asekuracyjne pozwalają na asekurację na linach statycznych oraz dynamicznych, w tym na pojedynczych, połówkowych i bliźniaczych. Są bardzo uniwersalne i wytrzymałe. Należy pamiętać, iż w przypadku asekuracji za pomocą kubków asekuracyjnych osoba asekuracyjna musi trzymać linę przez cały czas.
Przyrządy asekuracyjne automatyczne
Samoblokujące się przyrządy asekuracyjne, inaczej automatyczne, blokują się podczas odpadnięcia, które wiąże się z gwałtownym szarpnięciem liny. Taki przyrząd automatycznie zakleszcza się na linie i następuje zatrzymanie odpadania. Trzeba pamiętać, że przyrządy automatyczne mogą okazać się zawodne w sytuacji, gdy odpadanie dotyczy osoby lekkiej, np. dziecka. Dlatego też, podczas asekuracji przyrządami samoblokującymi się bezwzględnie zawsze należy trzymać linę hamującą.
Przyrządy asekuracyjne automatyczne są dobrym rozwiązaniem na sztucznych ściankach wspinaczkowych lub drogach sportowych wyposażonych w solidną asekurację. Współpracują one tylko z linami pojedynczymi oraz posiadają małą dynamikę, przez co występuje duża siła hamowania.
